महाराष्ट्रात आलेल्या अतिवृष्टी आणि पुरामुळे शेतकऱ्यांचे मोठे नुकसान झाले आहे. विशेषतः सोयाबीन पिकाला या आपत्तीचा सर्वाधिक फटका बसला असून, विदर्भ, मराठवाडा आणि पश्चिम महाराष्ट्रातील अनेक शेतजमिनी पाण्याखाली गेल्या आहेत. सतत पाणी साचून राहिल्यामुळे सोयाबीनच्या शेंगा वाळण्याऐवजी कुजण्याचा धोका निर्माण झाला आहे. यामुळे राज्यातील सोयाबीन उत्पादनात (Soybean Production) मोठी घट होण्याची शक्यता असून, याचा थेट परिणाम बाजारभावावर होणार असल्याचे स्पष्ट संकेत मिळत आहेत.
उत्पादन घटणार, त्यामुळे दरात वाढ संभव
महाराष्ट्रात दरवर्षी सुमारे ४० ते ५० लाख हेक्टर क्षेत्रावर सोयाबीनची लागवड केली जाते. अनुकूल परिस्थितीत प्रति हेक्टर १० ते १२ क्विंटल उत्पादन मिळते. मात्र, सध्या सुरू असलेल्या अतिवृष्टीमुळे जमिनीत पाणी साचून राहिल्याने निचरा होत नाही आणि शेंगा कुजण्याचा धोका वाढला आहे.
- राष्ट्रीय परिणाम: देशातील सोयाबीन उत्पादनात महाराष्ट्राचा वाटा सुमारे ३० टक्के आहे. राज्यात मोठे नुकसान झाल्यास त्याचा थेट परिणाम राष्ट्रीय पातळीवरील पुरवठ्यावर होईल.
- तुटवडा: उत्पादन घटल्याने बाजारात तुटवडा निर्माण होऊ शकतो.
- भाववाढीची शक्यता: व्यापाऱ्यांकडून मिळालेल्या माहितीनुसार, सध्या बाजारात सोयाबीनचे दर प्रतिक्विंटल ₹४,५०० ते ₹५,००० च्या दरम्यान आहेत. मात्र, उत्पादन कमी झाल्यास या दरात क्विंटलमागे आणखी ₹५०० ते ₹८०० रुपयांची वाढ होऊ शकते.
यामुळे, ज्या शेतकऱ्यांचे पीक या आपत्तीतून वाचले आहे, त्यांना यंदा सोयाबीनला चांगला फायदा मिळण्याची शक्यता आहे.
२५ सप्टेंबर २०२५ रोजी प्रमुख बाजार समितीतील सोयाबीनचे दर
२५ सप्टेंबर २०२५ रोजी बाजार समित्यांमध्ये सोयाबीनच्या दरात चढ-उतार दिसून आले. अकोट बाजार समितीमध्ये सर्वाधिक दर ₹५,६६० प्रति क्विंटल नोंदवला गेला. याउलट, पिंपळगाव (ब) – पालखेड आणि नेर परसोपंत बाजार समित्यांमध्ये दर किमान ₹२,५०० प्रति क्विंटल इतका कमी राहिला. लातूर बाजार समितीत सर्वाधिक १,७३४ क्विंटल आवक झाली.
बाजार समिती (दि. २५ सप्टेंबर २०२५) | आवक (क्विंटल) | कमीत कमी दर (₹) | जास्तीत जास्त दर (₹) | सर्वसाधारण दर (₹) |
अकोट | २१० | ५,६०० | ५,६६० | ५,६०० |
लातूर | १,७३४ | ४,२९९ | ४,४६० | ४,३०० |
कारंजा | ८५० | ४,०५० | ४,३९० | ४,२०० |
अमरावती | ९६३ | ४,००० | ४,३२३ | ४,१६१ |
वाशीम | ९०० | ३,८२० | ४,३४५ | ४,००० |
बार्शी | १४० | ४,१०० | ४,३०० | ४,२०० |
तुळजापूर | १७५ | ४,३०० | ४,३०० | ४,३०० |
जळगाव | २९२ | २,५२५ | ४,००० | ३,४०० |
पिंपळगाव(ब)-पालखेड | ४८ | २,५०० |