PM Kisan Mandhan Yojana : नमस्कार शेतकरी बांधवांनो, वृद्धापकाळात आर्थिक चिंतामुक्त जीवन जगणे हे प्रत्येकाचे स्वप्न असते. देशातील अल्पभूधारक शेतकऱ्यांचे हे स्वप्न पूर्ण करण्यासाठी केंद्र सरकारने एक अत्यंत महत्त्वपूर्ण योजना सुरू केली आहे: ती म्हणजे ‘प्रधानमंत्री किसान मानधन योजना’ (PMKMY).
या योजनेमुळे अल्पभूधारक शेतकऱ्यांना वयाच्या ६० वर्षांनंतर दरमहा ₹३,००० (म्हणजेच वर्षाला ₹३६,०००) पेन्शन मिळते. ही योजना खऱ्या अर्थाने शेतकऱ्यांसाठी ‘सुरक्षित भविष्याची गुंतवणूक’ ठरली आहे. १२ सप्टेंबर २०११ रोजी सुरू झालेल्या या योजनेची संपूर्ण माहिती, पात्रता आणि अर्ज प्रक्रिया खालीलप्रमाणे जाणून घेऊया.
प्रधानमंत्री किसान मानधन योजनेची प्रमुख वैशिष्ट्ये
ही योजना शेतकऱ्यांच्या वृद्धापकाळाची आर्थिक सुरक्षितता सुनिश्चित करते आणि अत्यंत कमी गुंतवणुकीत मोठा लाभ देते.
- पेन्शन लाभ: पात्र शेतकऱ्याला वयाची ६० वर्षे पूर्ण झाल्यानंतर दरमहा ₹३,००० पेन्शन दिली जाते.
- वार्षिक उत्पन्न: यानुसार शेतकऱ्याला वर्षाला ₹३६,००० ची आर्थिक मदत मिळते.
- कौटुंबिक पेन्शन: दुर्दैवाने लाभार्थी शेतकऱ्याचा मृत्यू झाल्यास, त्यांच्या पत्नीला दरमहा ₹१,५०० (५०% पेन्शन) कौटुंबिक पेन्शन म्हणून दिली जाते.
- कमी गुंतवणूक: अगदी कमी मासिक प्रीमियम भरून तुम्ही तुमचा वृद्धापकाळ सुरक्षित करू शकता.
योजनेसाठी पात्रता निकष (Eligibility Criteria)
या महत्त्वाकांक्षी योजनेचा लाभ घेण्यासाठी अर्जदाराने खालील अटी पूर्ण करणे बंधनकारक आहे:
- नागरिकत्व: अर्जदार भारतीय नागरिक असणे आवश्यक आहे.
- जमीन मर्यादा: शेतकऱ्याकडे १ ते २ हेक्टर (साधारणतः २.५ ते ५ एकर) पर्यंतच लागवडीयोग्य जमीन असणे आवश्यक आहे. ही योजना केवळ अल्पभूधारक शेतकऱ्यांसाठी आहे.
- वयोमर्यादा: अर्जदाराचे वय १८ ते ४० वर्षांच्या दरम्यान असावे.
- संलग्नता: अर्जदार प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी (PM Kisan) योजनेशी जोडलेला असावा (असल्यास योजनेत सहभागी होणे अधिक सोपे होते).
वयानुसार मासिक गुंतवणुकीचे गणित
या योजनेत शेतकऱ्याला किती प्रीमियम भरावा लागेल, हे त्यांच्या अर्ज करण्याच्या वयावर अवलंबून असते. शेतकऱ्याने भरलेला मासिक प्रीमियम आणि सरकारचे योगदान (५०% हिस्सा) दोन्ही मिळून ही पेन्शन योजना पूर्ण होते.
| शेतकऱ्याचे वय (अर्ज करताना) | मासिक गुंतवणूक (₹) |
| १८ वर्षे | ₹५५ |
| ३० वर्षे | ₹११० |
| ४० वर्षे | ₹२०० |
अर्ज प्रक्रिया आणि आवश्यक कागदपत्रे
प्रधानमंत्री किसान मानधन योजनेसाठी अर्ज करणे सोपे आहे आणि तुम्ही ऑफलाइन पद्धतीने अर्ज करू शकता.
१. अर्ज प्रक्रिया
- CSC केंद्र: योजनेसाठी अर्ज करण्यासाठी तुम्ही तुमच्या जवळच्या सेतू कार्यालय किंवा सामान्य सेवा केंद्राला (CSC Center) भेट देऊ शकता.
- ऑनलाईन नोंदणी: CSC केंद्राच्या माध्यमातून ऑनलाईन नोंदणी प्रक्रिया पूर्ण केली जाते.
२. आवश्यक कागदपत्रे
CSC केंद्रात जाताना खालील कागदपत्रे सोबत ठेवणे आवश्यक आहे:
- आधार कार्ड: आधार कार्ड आणि आधारशी जोडलेला मोबाईल क्रमांक.
- बँक पासबुक: बँक खात्याचे पासबुक (हे खाते पेन्शन जमा करण्यासाठी वापरले जाईल).
- इतर कागदपत्रे: उत्पन्नाचा दाखला, मतदान ओळखपत्र, वयाचा दाखला (जन्मतारीख सिद्ध करण्यासाठी).
या योजनेत सहभागी होऊन तुम्ही केवळ कमी गुंतवणूक करून तुमचा वृद्धापकाळ आर्थिकदृष्ट्या सुरक्षित करू शकता. तेव्हा, पात्रता तपासा आणि या योजनेचा त्वरित लाभ घ्य