Ladki Bahin Update : नमस्कार भगिनींनो, महाराष्ट्र शासनाच्या बहुचर्चित लाडकी बहीण योजने’च्या (Ladki Bahin Yojana) नियमावलीत आता मोठे बदल करण्यात आले आहेत. योजनेचा लाभ योग्य लाभार्थ्यांनाच मिळावा, यासाठी सरकारने अर्जांची तपासणी (छाननी) अधिक कठोर केली आहे. सरकारने नुकत्याच जारी केलेल्या नवीन शासन निर्णयानुसार (GR), अनेक महिला या योजनेतून अपात्र ठरण्याची शक्यता आहे.
तुम्ही या योजनेच्या लाभार्थी असाल किंवा अर्ज केला असेल, तर सरकारने लागू केलेले हे नवीन नियम आणि अटी काळजीपूर्वक वाचा. या बदलांमुळे कोणत्या महिलांवर थेट परिणाम होणार आहे, हे खालीलप्रमाणे तपशीलवार पाहा:
लाडकी बहीण योजनेतील नवीन आणि कठोर नियम
योजनेचा गैरफायदा टाळण्यासाठी सरकारने वयाची अट, कौटुंबिक मर्यादा आणि रहिवासी निकषांमध्ये महत्त्वपूर्ण बदल केले आहेत.
१. वयाची आणि पडताळणीची अट
- वयाची अट: अर्जदाराचे वय २१ वर्षे पूर्ण असणे आवश्यक आहे.
- ॲपवरून अर्ज: १ जुलै २०२४ पर्यंत वय २१ वर्षे पूर्ण असावे.
- वेब पोर्टलवरून अर्ज: ३० सप्टेंबर २०२४ पर्यंत वय २१ वर्षे पूर्ण असावे. ही अट पूर्ण न करणाऱ्या महिला अपात्र ठरतील.
- जन्म तारखेतील समानता: अर्जात नमूद केलेली जन्मतारीख आणि आधार कार्डवरील जन्मतारीख यात कोणताही फरक नसावा. विसंगती आढळल्यास अर्ज रद्द केला जाईल.
- वरिष्ठ वय मर्यादा: १ ऑगस्ट २०२५ पर्यंत ज्या महिलांचे वय ६५ वर्षांपेक्षा जास्त असेल, त्यांना या योजनेच्या लाभातून वगळण्यात येईल.
२. कौटुंबिक आणि शिधापत्रिका मर्यादा
- रेशन कार्डवर मर्यादा: एकाच शिधापत्रिकेवर (Ration Card) फक्त एक विवाहित आणि एक अविवाहित महिला योजनेचा लाभ घेऊ शकते.
- नातेसंबंधातील अट: एकाच कुटुंबातील सासू आणि सून किंवा दोन जावा (Diagonally related sisters-in-law) जर लाभ घेत असतील, तर त्यापैकी फक्त एकाच महिलेला पात्र ठरवले जाईल.
- सख्ख्या बहिणींसाठी नियम: एकाच कुटुंबातील दोन बहिणींनी (सख्ख्या) अर्ज केला असल्यास, यापुढे त्यापैकी एकाचा अर्ज अपात्र ठरवला जाईल.
- शिधापत्रिकेतील बदल: योजनेचा लाभ सुरू झाल्यानंतर शिधापत्रिकेत काही बदल केले असल्यास, जुने शिधापत्रकच अंतिम तपासणीसाठी ग्राह्य धरले जाईल.
३. रहिवासी आणि स्थलांतरणाची पडताळणी
- मूळ रहिवासी: केवळ महाराष्ट्राचे मूळ रहिवासी असलेल्या महिलांनाच या योजनेचा लाभ घेता येणार आहे.
- परप्रांतीय महिला: परप्रांतीय महिलांना किंवा स्थलांतरित झालेल्या महिलांना या योजनेचा लाभ दिला जाणार नाही.
- तपासणी यंत्रणा: स्थलांतरित (Migrant) लाभार्थ्यांची तपासणी एकात्मिक बाल विकास प्रकल्प अधिकाऱ्यांमार्फत अधिक कठोरपणे केली जाणार आहे.
लाभार्थ्यांनी काय करावे?
या नवीन आणि कठोर छाननीमुळे ज्या महिलांचे अर्ज किंवा हप्ते सुरू आहेत, त्यांना मोठा फटका बसू शकतो. त्यामुळे, सर्व पात्र महिलांनी त्वरित खालील बाबी तपासाव्यात:
- तुमचे वय आणि आधार कार्डावरील जन्मतारीख अचूक जुळते की नाही, याची खात्री करून घ्या.
- तुमच्या कुटुंबातील सदस्य संख्येनुसार तुम्ही ‘कौटुंबिक मर्यादा’ नियमात बसत आहात की नाही, हे तपासा.
- तुमचा पत्ता आणि रहिवासी पुरावा महाराष्ट्र राज्याचा असल्याची खात्री करा.
या नियमांमुळे अपात्र महिला योजनेतून बाहेर पडतील, मात्र खऱ्या गरजू आणि पात्र महिलांना योजनेचा लाभ सातत्याने मिळत राहील.