Fertilizer Price Today : शेतकरी (Farmers) आधीच अतिवृष्टी, कीडरोग आणि शेतमालाच्या बाजारभावातील अनिश्चिततेसारख्या संकटांना तोंड देत आहेत. त्यातच, आता रासायनिक खतांच्या (Fertilizer Price Hike) दरवाढीने त्यांच्या अडचणीत आणखी भर पडली आहे. ऐन शेतीच्या हंगामात अचानक झालेल्या या दरवाढीमुळे शेतकऱ्यांचे संपूर्ण आर्थिक नियोजन कोलमडून पडले आहे.
या दरवाढीमुळे खतांच्या प्रत्येक बॅगमागे २०० ते ३०० रुपयांची वाढ झाली आहे. एकीकडे खतांचे दर वाढत असताना, दुसरीकडे शेतीमालाला (उदा. कापूस, सोयाबीन, भाजीपाला) योग्य भाव मिळत नसल्याने शेतकऱ्यांमध्ये प्रचंड संतापाचे वातावरण आहे. रब्बी हंगामाच्या (Rabi Season) तोंडावर ही दरवाढ झाल्याने गहू, हरभरा यांसारख्या पिकांच्या उत्पादन खर्चात मोठी वाढ होणार आहे.
उत्पादन खर्च वाढला, पण शेतमालाला भाव नाही!
खतांचे दर वाढणे म्हणजे शेतकऱ्यांसाठी उत्पादन खर्च (Production Cost) थेट वाढणे होय. या दरवाढीमुळे शेती आता ‘उघड्यावरच्या जुगारासारखी’ झाली आहे, अशी प्रतिक्रिया शेतकरी व्यक्त करत आहेत.
- दुहेरी फटका: खत, औषधे आणि मजुरीचे दर वाढले आहेत, पण बाजारात शेतकऱ्यांच्या मालाला योग्य भाव मिळत नाहीये. यामुळे हंगामाचा हिशोब जुळवणे कठीण झाले आहे.
- भविष्यात वाढीची शक्यता: सध्या दरवाढ झाली असतानाही, येणाऱ्या काळात अजूनही खतांच्या दरात पुन्हा वाढ होण्याची भीती व्यक्त होत आहे.
खतांचा तुटवडा आणि ‘लिंकिंग’चा नवा त्रास
बाजारात खतांचे दर वाढले असले तरी, अनेक ठिकाणी खतांचा तुटवडा (Shortage) निर्माण झाला आहे. यामागे कंपन्यांचे ‘लिंकिंग’ धोरण आणि दुकानदारांवरील मर्यादा कारणीभूत आहेत.
१. लिंकिंग प्रॉडक्टचा त्रास (Linking Products)
- कृषी विक्रेत्यांना (Dealers) विविध कंपन्यांकडून आवश्यक खतांसोबत वॉटर सोल्युबल खत, मायक्रोला, मायक्रोराईझा आदी उत्पादने (‘लिंकिंग प्रॉडक्ट’) घेणे सक्तीचे केले जाते.
- शेतकऱ्यांकडून या ‘लिंकिंग प्रॉडक्ट’ची मागणी नसल्याने, दुकानदारांना हा माल इतर खतांसोबत शेतकऱ्यांच्या माथी मारून द्यावा लागतो. या त्रासामुळे दुकानदार मोजक्याच खतांचा उठाव करत आहेत, परिणामी बाजारात खतांचा तुटवडा निर्माण होत आहे.
२. युरियाच्या दरात ‘छुपी’ दरवाढ
- नियम: युरिया खत ₹२६६/- च्या वर विकू नये, असे शासनाचे स्पष्ट निर्देश आहेत.
- वास्तव्य: युरिया वाहतुकीसाठी कंपन्या भाडे देत नसल्यामुळे, दुकानदारांना नाईलाजाने प्रत्येक पोत्यामागे १० ते २० रुपये जास्त दराने विक्री करावी लागत आहे. यामुळे शेतकऱ्यांकडून तक्रारी वाढल्या आहेत.
शासनाने लक्ष देण्याची गरज
सद्यस्थितीत रासायनिक खतांचे दर संतुलित असणे अत्यंत गरजेचे आहे. मागणी कमी होत असताना, उत्पादन खर्च प्रचंड वाढत असल्याने शेतकरी हवालदिल झाले आहेत.
- मागणी: शासनाने रासायनिक खतांच्या दरांना लवकरात लवकर लगाम (Control) घालण्याची गरज आहे.
- काळजी: प्रत्यक्ष पिकांच्या हंगामी गरजेला आवश्यक असलेले खत शेतकऱ्यांना योग्य दरात उपलब्ध झाले पाहिजे, अशी मागणी शेतकरी करत आहेत.
शेतकऱ्यांवरील हे आर्थिक संकट कमी करण्यासाठी शासनाने तातडीने कोणती उपाययोजना करावी असे तुम्हाला वाटते? कमेंट करून नक्की कळवा!
